Het personeelstekort in de zorg en de werkdruk voor zorgprofessionals stijgt ’s zomers tot ongekende hoogten. Van de hulp inroepen van familieleden, het inzetten van kantoorpersoneel op de werkvloer tot intensievere samenwerking tussen zorgorganisaties: alles wordt uit de kast gehaald om goede zorg te blijven verlenen. Een overzicht van toegepaste maatregelen.
Zorggroep Almere meldde in de zomer van 2019 dat medewerkers van ondersteunende afdelingen, maar ook van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht, een dag meewerken in de woonzorgcentra. “Het is goed voor de ervaring, voor de onderlinge betrokkenheid en het geeft een goed gevoel om rechtstreeks iets te betekenen voor de bewoners in onze woonzorgcentra”, aldus Zorggroep Almere. “Er wordt met veel enthousiasme gefietst met bewoners op de duo-fiets, ontbijt en lunch gemaakt, vele kopjes thee en koffie geschonken, gesjoeld, gezellig gekletst en gewandeld met de bewoners. Een win-win situaties voor iedereen.”
Een jaar eerder kwam Zorggroep Liante in het nieuws door een brief van directeur-bestuurder Anneke Groenenberg aan familieleden van bewoners, met daarin de vraag om Liante te helpen. “Ook dit jaar is het weer een grote uitdaging geweest voor de planners om de zomerroosters voor (zorg)medewerkers kloppend te krijgen. Er zijn nog veel dagen en dagdelen in augustus en september waarop we nog geen maximale dekking hebben”, schreef Groenenberg in de brief.
>>> Is de bezetting van uw organisatie of team niet op orde? Okeedo helpt u structureel aan voldoende én de juiste zorgprofessionals!
“Misschien is het voor u als familielid mogelijk om ons te helpen in deze periode. Wellicht kunt u hand- en spandiensten verrichten of een activiteit helpen ondersteunen. Voor uw familielid (onze bewoner) en voor medewerkers zou dat een enorme steun zijn. Een paar uur inzet kan het verschil maken.”
Opnamestop in het ziekenhuis
De afgelopen jaren lezen we regelmatig dat ziekenhuizen een opnamestop moeten instellen. Zoals het Medisch Spectrum Twente eind juli 2019, dat kampte met minder personeel door de vakantieperiode en een verstopping in de doorloop van patiënten waardoor er te weinig verpleegbedden beschikbaar waren. Met als gevolg dat opnames voor niet-spoedeisende ingrepen werden afgebeld. Om de gevolgen te beperken, vroeg het ziekenhuis aan medewerkers om langer door te werken.
Het Dijklander Ziekenhuis nam eind mei al preventieve maatregelen, door het OK-rooster voor de zomermaanden aan te passen. Ook in dit ziekenhuis was de roosteraanpassing noodzakelijk vanwege het personeelstekort en konden er minder planbare operaties dan normaal worden uitgevoerd.
>>> Lees ook: Detacheringsbureau zorg: alles over detacheren in zorg en welzijn
“Helaas is het tekort onder ons OK-personeel net als in veel andere ziekenhuizen in de vakantieperiode minder goed op te vangen”, aldus Marjolein van der Horst, medisch manager van de OK in het Dijklander Ziekenhuis. “Tegelijkertijd vinden we het belangrijk dat onze mensen ook op vakantie kunnen. Daarnaast is het natuurlijk erg belangrijk dat patiënten weten waar ze aan toe zijn. Niets is zo vervelend als een operatie die op het laatste moment wordt uitgesteld.”
Samenwerking tussen zorgorganisaties in zomer
Onder meer in de Achterhoek werken ziekenhuizen, huisartsen en zorginstellingen in de zomer intensiever samen om de zorg op peil te houden. “Anders redden we het echt niet”, aldus bestuurder Marcel Duvigneau van Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé.
Kijktip: bekijk de reportage in het NOS journaal ‘Personeelstekort in de wijkzorg: hoe wordt het opgelost?’
De zorgaanbieders hopen op begrip bij de cliënten voor neveneffecten. “We kunnen niet altijd op het gewenste tijdstip de zorg bieden. Daarvoor ligt de druk te hoog. Wel hebben we als zorginstellingen afgesproken dat we elkaar gaan helpen de diensten goed in te vullen”, aldus Duvigneau tegenover De Gelderlander.
Verschillende zorgaanbieders
Dat kan betekenen dat er een medewerker van Sensire langs komt, terwijl de cliënt in eerste instantie een contract heeft met Marga Klompé, of andersom. Duvigneau: “We kunnen het ons in de zomerperiode gewoonweg niet veroorloven om met twee auto’s van twee verschillende zorgaanbieders door dezelfde straat te rijden om vervolgens twee buurmannen tegelijkertijd te laten helpen.”
‘Zorgpersoneel moet gewoon op vakantie kunnen’
De zomerdrukte in de zorg vraagt flexibiliteit van iedereen, vindt ook Jacqueline Joppe, bestuurder van Zorggroep Elde en vice-voorzitter van ActiZ. “Ons zorgpersoneel moet ook gewoon op vakantie kunnen, net als ieder ander. Het is heel fijn dat medewerkers die niet op vakantie zijn, extra uren of diensten willen draaien. We zetten extra uitzendkrachten in en waar dat kan studenten verpleegkunde of geneeskunde. Kantoorpersoneel kan zeker ook een steentje bijdragen. Als ze gediplomeerd zijn, kan dat in de verpleging of verzorging. Meestal helpen ze bij een groepsactiviteit of zorgen voor een lekker ijsje met dit warme weer”, aldus Joppe, die als gediplomeerd verpleegkundige zelf ook een handje helpt.
Begrip en flexibiliteit van cliënten en familie
Ook van cliënten en familie vraagt Joppe begrip en flexibiliteit. “Bijvoorbeeld om op andere tijden langs te kunnen komen, zodat routes van wijkverpleegkundigen zo efficiënt mogelijk kunnen worden ingepland. En we vragen om wat extra inzet van familie, maar dat is eigenlijk altijd onderdeel van het gesprek als mensen zorg nodig hebben.”
>>> Lees ook: ‘Onthutsende constatering’: geen zorgpersoneel om werkdruk te verlichten
Alle zorgorganisaties geven prioriteit aan mensen die terminaal zijn en mensen die uit het ziekenhuis worden ontslagen en acuut wijkverpleging nodig hebben, meldt ActiZ. Dit kan dus betekenen dat in de zomermaanden andere mensen iets langer dan normaal moeten wachten op hulp en ondersteuning.
CNV: zorginfarct dreigt
CNV Zorg & Welzijn trok in 2018 eveneens aan de bel naar aanleiding van het nijpende tekort aan personeel in de zorg. De opnamedruk op de keten van ambulancevervoer, spoedeisende hulpen, ziekenhuisafdelingen en verpleeghuizen is dermate toegenomen, dat er zonder drastische maatregelen een definitief zorginfarct dreigt, aldus voorzitter Anneke Westerlaken.
‘Werkdruk voor zorgpersoneel neemt ongekende vormen aan’
“Ziekenhuisbedden worden bezet door mensen die eigenlijk op revalidatieafdelingen in verpleeghuizen horen te liggen. En verpleeghuizen kunnen niet meer terugvallen op zorg thuis of in alternatieve zorgomgevingen”, aldus CNV. “Voor de zorgmedewerkers die niet op vakantie zijn, betekent de zomer dat zij nog harder dan normaal moeten lopen. Waar de rest van Nederland bijkomt, neemt voor het zorgpersoneel de komende weken de werkdruk ongekende vormen aan. Het is tijd dat er drastische maatregelen worden genomen, anders dreigt een definitief zorginfarct.”
Neem contact op met OkeedoGerelateerde artikelen:
7 kansen om het personeelstekort in de zorg terug te dringen
‘Tijd voor aanpak verzuim en personeelstekort in de zorg’
