Werkdruk in de zorg: percentages, oorzaken en maatregelen
Zo’n 41 procent van de werknemers in de sector zorg en welzijn ervaart een hoge tot zeer hoge werkdruk. Dat is vergelijkbaar met de jaren ervoor, constateren zowel werknemers als werkgevers in de zorg. Wat zijn de oorzaken en welke oplossingsrichtingen zijn er voor werkdruk in de zorg?
Het hebben van zowel hoge taakeisen als lage autonomie kan leiden tot een hoge werkdruk, schrijven onderzoekers in het rapport Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2022 – resultaten in een vogelvlucht. Werkdruk treedt dus op als medewerkers het werk niet binnen de gestelde tijd af kunnen krijgen of niet meer aan de gestelde eisen kunnen voldoen.
Uit het onderzoek blijkt dat 2020 een gunstig jaar was wat betreft werkdruk, maar ook dat deze trend niet doorzette in de jaren erna. In 2021 en 2022 nam het percentage hoge taakeisen weer toe en de mate van autonomie af. Het aandeel high-strain jobs is hoger onder vrouwen (21 procent) dan onder mannen (12 procent) en het hoogst in de sectoren horeca (29 procent), zorg (24 procent) en onderwijs (23 procent). Ook geeft 14 procent van de werknemers in de zorg aan dat er behoefte is aan aanvullende arbo-maatregelen tegen werkdruk en werkstress, aldus het rapport.
Werkdruk in de zorg
41 procent van de medewerkers in de zorg vindt de werkdruk (veel) te hoog, blijkt uit de werknemers- en werkgeversenquêtes zorg en welzijn die het CBS heeft uitgevoerd (2022) voor het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW). Dit is een lichte daling ten opzichte van het jaar 2021, toen dit percentage nog 44 procent was. Uit de enquête komt naar voren dat veel medewerkers onder meer te weinig tijd hebben om patiënten/cliënten persoonlijke aandacht te geven. Iets minder dan de helft kan niet zelf beslissen in welke volgorde het werk wordt gedaan.
BEKIJK ONZE PERSONEELSCONCEPTEN VOOR DE ZORG
Ondanks de hoge werkdruk waarderen de werknemers in de zorg- en welzijnssector hun werk. Maar liefst 78,3 procent zegt leuk werk te hebben. 53,4% zegt tevreden te zijn als het gaat om hoe interessant het werk is en 41,3% is daar zelfs heel tevreden over. Daarentegen is werkdruk wél de reden van verzuim met werkgerelateerde klachten (27%).
Redenen van toegenomen werkdruk
Redenen die werkgevers in de zorg noemen voor de toegenomen werkdruk zijn (meerdere antwoorden mogelijk):
– Regeldruk en administratieve lasten: 62,8 procent
– Te weinig personeel en overwerk: 50,2 procent
– Meer of moeilijkere / complexere taken: 38,7 procent
– Mondiger cliënten: 38,4 procent
– Hoog ziekteverzuim onder medewerkers: 33,1 procent
– Werk-privébalans: 24,6 procent
– Onduidelijkheid rollen en verantwoordelijkheden: 7,9 procent
– Werksfeer en/of spanningen: 5,6 procent
– Onzekerheid medewerkers over baan: 3,9 procent
Oplossingen voor werkdruk in de zorg
Okeedo biedt ook oplossingen die werkdruk tegengaan. Wij geloven dat elke zorgorganisatie baat heeft bij een gezonde flexibele schil, met enthousiaste, bekwame en gastgerichte medewerkers. Geen ‘handjes’ maar waardevolle collega’s die teams in beweging brengen en de tevredenheid van patiënten en bewoners doen stijgen.
Zorgondersteuning voor ziekenhuizen
Als oplossing voor de grote druk op verpleegkundigen in het ziekenhuis heeft Okeedo het concept ‘Zorgondersteuning’ ontwikkeld. Met dit concept verricht een opgeleide professional van niveau 2 of hoger facilitaire taken en licht-verpleegtechnische handelingen, waardoor verpleegkundigen meer ruimte krijgen voor hun kerntaken.
De Thoraxafdeling van het Medisch Spectrum Twente werkt sinds 2020 met deze zorgondersteuners en is razend enthousiast. “Deze constructie met de zorgbuddy verlicht het werk voor de verpleging, maakt MST aantrekkelijker als werkgever en biedt medewerkers doorgroeimogelijkheden”, vertelt afdelingsmanager Patrick Siteur.
De Klas voor langdurige zorg
Als oplossing voor het grote tekort aan verzorgenden heeft Okeedo ‘De Klas’ ontwikkeld. Met dit concept voor de langdurige zorg worden zorgprofessionals op niveau 2 in 15 maanden opgeleid tot verzorgende IG en zijn ze, direct én voor de langere termijn, inzetbaar voor zorgorganisaties.
Kookeedo voor de kleinschalige zorg
Steeds vaker zorgt het verplegend personeel voor een gezonde maaltijd voor bewoners van verpleeghuizen, ggz-afdelingen of gehandicaptenzorg. Een extra taak en tevens één waarvoor zij niet zijn opgeleid. De kookondersteuners van Okeedo verzorgen het proces rondom eten en drinken. Het concept Kookeedo ontlast het verplegend personeel op de afdeling én cliënten krijgen de aandacht en de maaltijden die ze verdienen.
